Vedran Smailović, poznat po tituli “Violončelista iz Sarajeva”, nekadašnji je violončelista Sarajevskog gudačkog kvarteta, svirao je u Sarajevskoj operi, Sarajevskoj filharmoniji, Simfonijskom orkestru RTV Sarajevo i u Narodnom pozorištu Sarajevo.
Vedran Smailović u razrušenoj Vijećnici
Po izbijanju rata u Bosni i Hercegovini, Vedran Smailović, poput mnogih Sarajlija u gradu pod opsadom, preživljava stalna granatiranja, kišu snajperskih metaka, zimu, glad, žeđ. Tokom 1992. godine, Vedran na različitim mjestima po gradu odaje počast za 22 Sarajlija poginulih u redu za hljeb, svirajući na svom violončelu Albinonijev “Adagio u G molu”. Prizor čovjeka koji usred ratnih razaranja svira violončelo na otvorenom nailazi na interesovanje ljudi širom svijeta.
Kompozitor David Wilde je napisao djelo za violončelo koje je nazvao “Violončelista Sarajeva” u čast Vedrana Smailovića, a odsvirao ga je svjetski poznati čelista Yo Yo Ma. Paul O'Neill je ustvrdio kako je izricanje ličnog stava Vedrana Smajlovića inspirisalo pjesmu “Christmas Eve/Sarajevo 12/24” koju izvode Savatage i Trans Siberian Orchestra.
Folk pjevač John McCutcheon je, u Vedranovu čast, napisao pjesmu “In the Streets of Sarajevo”. Kanadska autorica Elizabeth Wellburn je 1998. godine zajedno sa Vedranom Smajlovićem priredila knjigu za djecu “Echoes from the Square”.
Još jedan kanadski autor Steven Galloway je upotrijebio Vedranov čin kao temelj za svoj bestseler-roman “The Cellist of Sarajevo” iz 2008. godine. Na knjizi je i omot sa slikom Vedrana Smailovića. Kako autor nije tražio Smailovićevu saglasnost za objavljivanje knjige Vedran je javno osudio ovo izdanje.
Vedran Smajlović je poznat i po besplatnom sviranju na brojnim sahranama tokom opsade Sarajeva, čak i u trenucima kada je sahrana obasuta vatrom i granatama, on nije odustajao, svirao je do kraja. Grad napušta krajem 1993. godine, od kada je uključen u brojne muzičke projekte, kao izvođač, kompozitor i dirigent. Danas živi i djeluje u Warrenpointu u Sjevernoj Irskoj.
JAH !?