U vremenu nesklonom kulturi svoje vrijeme i snagu posvećuju kulturnoj memoriji grada Sarajeva
Obzirom da je Bosna i Hercegovina zemlja bogata šuamam i rudama, ubrzano se pristupalo njenom privrenom i ekonomskom razvoju, ali su za to bili neophodi stručnjaci. Na taj način su Česi, čiji je Univerzitet postojao čak od 14. stoljeća, naselili Bosnu i Hercegovinu i svojim snagama uticali na njen razvitak.
Po dolasku u Bosnu i Hercegovinu Česi osnivaju svoje kolonije koje su bile organizovane prema vrsti posla kojim su se bavili. Tako su postojale administrativno-industrijske kolonije u Banja Luci, Sarajevu, Bosanskom Brodu, Derventi, Mostaru, Usori, Tuzli i Zenici. Drugu vrstu kolonija su činile zemljoradničke kolonije, i to u Mačinom brdu kod Prnjavora, Novoj Vesi, Novoj Topoli i Vranduku. Treća vrsta čeških kolonija bila je zemljoradničko-rudarsko-administrativna kolonija, kakva je postojala u Prijedoru.
U samo dvije godine doseljavanja, u Bosnu i Hercegovinu se doselilo više od 7.000 Čeha. Između dva svjetska rata, taj broj je iznosio 5.886, a nakon Drugog svjetskog rata 1.987, da bi se sedamdesetih godina 20. vijeka smanjio na 871, te 1981. godine u Bosni i Hercegovini živi 639 Čeha. Najveći broj Čeha živio je u Sarajevu i Banja Luci, a nešto manji broj u Travniku, Tuzli, Mostaru, Derventi, Tešnju, Prnjavoru, Prijedoru, Zenici, Bihaću i Gradišci.
Za Čehe je zanimljivo da su, pored nabrojanih, naseljavali skoro sve ostale gradove u BiH. Veliki broj ih je osnivao i kulturno-umjetnička udruženja, a obično su se zvala “Češka beseda”, koja je osnivana u mnogim gradovima, a danas “Češke besede” postoje u Sarajevu i Banja Luci.
Udruženje građana češkog porijekla “Češka beseda” iz Sarajeva, kroz petnaest godina postojanja je preraslo u grupu entuzijasta koji u vremenu nesklonom kulturi svoje vrijeme i snagu posvećuju kulturnoj memoriji grada Sarajeva.