Vremenska prognoza krajem juna 2015. godine u najljepšem glavnom gradu na svijetu poprilično je šarena, pa se nije svaki dan šetati i tražiti oku lijeka. Ali našoj Ambasadorici ni oblačno s gotovo sigurnom kišom ne predstavlja problem kako bi nam ponudila najljepše prizore grada na Miljacki.
Smještena na jugoistočnim obroncima Sarajeva, skrivajući u kamenom plaštu historiju grada od davnina, Bijela tabija zasigurno predstavlja jedan od najimpozantnijih i najvrednijih objekata graditeljeskog naslijeđa. Dominantan položaj Bijele tabije u odnosu na prirodni amfiteatar historijskog gradskog jezgra, kao i pogled koji se pruža duž rijeke Miljacke sve do savremenih stambenih naselja na zapadu Sarajeva, čine specifičnu, gotovo sasvim prirodnu, scenografiju prirode i ljudskog stvaralaštva. I sam pogled na nju, a može ju se vidjeti iz gotovo svih uglova Sarajeva, predstavlja prizor za sjećanje.
Đulagina ulica spaja glavnu saobraćajnicu (Ulica Mula Mustafe Bašeskije) sa glavnom pješačkom zonom (Sarači) u Starom Gradu. Ovo je istinska ulica prepuna historije, koju omeđuju zidovi sarajevske Medrese s jedne i niz kafanica i restorančića s druge strane. Samo prošetati Đulaginom je poseban doživljaj, a tek zastati ili sjesti na neki ćepenak ili šamrlicu i osjetiti njenu dušu koja romori hiljade priča.
Šenoina ulica je nekad imala plesni studio, u kojem su Sarajlije učile svoje prve plesne korake. Vremenom je napunjena automobilima pa postade tek krak koji spaja ulice Maršala Tita i Branilaca Sarajeva, i koriste je uglavnom oni kojima se žuri na sud.
Careva ćuprija se prvobitno nalazila desetak metara niže, tačno ispred ulaza u džamiju. Ćupriju je sagradio Isa-beg Isaković još u 15. vijeku. Neumoljiva Miljacka se nikako nije mogla pomiriti sa ovom ćuprijom pa ju je stalno rušila, a konačno je pala 1619. godine u velikoj poplavi. Hadži Husein-aga Haračić je sagradio kameni most sa tri stuba i četiri luka na istom mjestu, ali je Miljacka i dalje bila neumoljiva, pa je zbog oštećenja Hadži Mustafa Bešlija 1792. godine ćupriju dao rekonstruisati. Dolaskom Austro-Ugarske most je srušen zbog jako lošeg stanja u kojem se nalazio, a umjesto njega je izgrađen novi.
Brusa bezistan je jedan od najznačajnijih objekata islamske arhitekture u Sarajevu. Izgrađen je polovinom 16. vijeka kao zadužbina velikog vezira Rustem-paše. Ime je dobio po svili iz grada Bruse, koja se ovdje prodavala. Jedinstven unutrašnji prostor pravougaone forme prekriva šest kupola, a sa vanjskih strana prigrađeni su zasvođeni dućani, pa u cjelini objekat podsjeća na carigradski Sandal-bezistan.
Careva džamija je prva džamija izgrađena u Sarajevu i jedna od prvih džamija izgrađenih u Bosni i Hercegovini, izgrađena 1462. godine. Izgradnju džamije je finansirao osnivač grada Sarajeva Isa-beg Isaković, ali prvobitni objekt je izgorio 1480. godine kada je despot Vuk Grgurević provalio sa vojskom iz Jajca i popalio Sarajevo. Na istom mjestu je ponovo izgrađen objekt i u današnjem obliku postoji od 1566. godine.
Pod sarajevskim bedemom nalazi se Jajce kasarna, objekat nekad zavidne ljepote koji već godinama zbog nemara propada i polako nestaje. Sagrađen je 1914. godine za potrebe austougarske vojske i prvobitno je nazvan po princu Eugenu Savojskom, a svoje današnje ime dobija 1915. godine kada je u nju preseljena jedna austrougarska vojna bolnica iz Jajca.
Obala Kulina bana se proteže desnom stranom Miljacke od Skenderije do Vijećnice. Nastala je krajem 19. vijeka kada je rađena regulacija Miljacke, a njen prvobitni naziv je bio Appelov kej po austro-ugarskom poglavaru Zemaljske vlade u BiH baronu Johanu Appelu. Nakon Prvog svjetskog rata, 1919. godine mijenja naziv u Obala vojvode Stepe Stepanovića. Od 1941. do 1945. ulica mijenja ime u Obala Adolfa Hitlera, da bi joj ime Obala Vojvode Stepe bilo vraćeno po okončanju Drugog svjetskog rata. Od 1993. godine dobija ime Obala Kulina bana po prvom bosanskom vladaru (vladao od 1180. do 1204.), koji je svojom Poveljom iz 1189. godine dozvolio Dubrovčanima slobodno trgovanje po Bosni.
Kao rezultat velike upravne reforme u Turskoj, provedene po uzoru na Evropu, Sarajevo je 1866. godine dobilo svoje opštinsko poglavarstvo – Belediju i Vijeće gradske uprave. Uspostavljanjem austrougarske uprave u Bosni i Hercegovini, te planskim rastom “zemaljskog glavnog grada”, javlja se i potreba za savremenom gradskom kućom. Na tu potrebu ukazuje tadašnji gradonačelinik Sarajeva, Mustajbeg Fadilpašić. Izgrađeno je zgrada u stilskom spoju historijskog elekticizma, predominantno u pseudo-maurskom izražaju, za koji su stilski izvori nađeni u islamskoj umjetnosti Španije i sjeverne Afrike. Vijećnica je prvobitno bila zgrada gradske uprave i gradske administracije Sarajeva. Po okončanju Drugog svjetskog rata, pa do 1949. godine Vijećnica je služila gradskoj upravi, kao zgrada Okružnog suda Sarajeva i sjedište Sabora Bosne i Hercegovine, da bi potom postala Gradska biblioteka. Barbarskim agresorskim činom zapaljena je i potpuno uništena u noći između 25. i 26. augusta 1992. godine.
Trg Fra Grge Martića omeđuju ulice Štrosmajerova, Ferhadija i Mula Mustafe Bašeskije. Osnovu izgleda reprezentativnog trga daje prvoizgrađeni objekat Gradske katedrale iz 1884. godine, izveden po projektu tada mladog arhitekte Josipa Vancaša. U godinama koje slijede, kontinuirano traje gradnja novih gradskih palača u svim istorijskim stilovima. Od monumentalnog i reprezentativnog neorenesansa, kojeg najradije primjenjuje arhitekta Karl Paržik sa Zgradom Penzionog fonda na uglu Trga fra Grge Martića i današnje Ulice Ferhadija, pa dalje, istom stranom u Štrosmajerovoj ulici sve do objekta Mitropolije, kojeg opet Rudolf Tonnies projektuje u neovizantijskom stilu, da bi na drugoj strani ulice i trga Josip Vancaš kroz svoju neiscrpnu inspiraciju uspio realizirati neke od najljepših primjera neobaroka.
Baščaršija se ne može zamisliti bez Sebilja i golubova, koji predstavljaju posebnu turističku atrakciju starog dijela grada. Akteri ove fotografije su se po svoj prilici odlučili odmoriti od silnog fotografisanja, ali nisu uspjeli izbjeći uvijek budni objektiv Ambasadorice Sarajeva.
Ulica koja danas nosi naziv Kundurdžiluk nastaje krajem 16. vijeka, kada se na tom prostoru nalaze dvije zasebne čaršije: Tarakčijska (češljarska), u zapadnoj polovini današnjeg Kundurdžiluka i Nalčadžijska (potkovičarska) u njegovom istočnom dijelu. Oko 1865. godine radnje u ovim čaršijama počinju otvarati majstori kundurdžije (cipelari), koji izrađuju kožnu obuću evropskog kroja, prvenstveno namijenjenu osmanskoj vojsci. Stare djelatnosti su potisnute, a ulica dobija novi sadržaj po kojem od tada nosi i ime. Danas se u Kundurdžiluku nalaze brojne poznate sarajevske kafane i restorani.
Latinska ćuprija je izgrađena krajem 18. vijeka kao zadužbina sarajevskog trgovca hadži Abdulaha Brige. Ime Latinska, odnosno Franačka ćuprija, dobila je po katoličkoj četvrti i dubrovačkoj koloniji Latinluk ili Frenkluk, koja se nalazila u neposrednoj blizini.
Ćurčiluk mali se nalazi južno od ulice Ćurčiluk veliki. Na zapadnoj strani ulica graniči sa Gazi Husrev-begovom ulicom, a na istočnoj strani sa ulicom Bazardžani. Nastala je u 16. stoljeću kao dio stare sarajevske čaršije, a naziv je dobila po ćurčijama (krznari) koji su u njoj imali radionice i dućane u kojima su se izrađivali i prodavali odjevni predmeti od krzna.
foto: Mina Ćorić