Referendum za nezavisnost Bosne i Hercegovine

Referendum o nezavisnosti Bosne i Hercegovine proveden je, u skladu s važećim ustavom, 29. februara i 1. marta 1992. godine.

Na Referendum je izašlo 67% biračkog tijela. Građani Bosne i Hercegovine su se u procentu od 98% izjasnili za nezavisnost i njeno osamostaljenje od nečeg što se tada još samo na papiru zvalo Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija. Bilo je 64% važećih listića, a 0,25% nevažećih. Protiv nezavisnosti je glasalo 0,29% glasača. Ne treba izostaviti da je referendum bojkotovala Srpska Demokratska Stranka i da je u mnogim mjestima koje je ona politički kontrolisala nije bilo dozvoljeno otvoranje glasačkih mjesta.

Barikade

Kao odgovor na rezultate Referenduma, paravojne jedinice Srpske Demokratske Stranke na čelu sa Radovanom Karadžićem, u razdoblju od 1. do 5. marta 1992. godine podigle su barikade u Sarajevu, glavnom gradu Bosne i Hercegovine. Barikade su podignute i drugim bosanskohercegovačkim gradovima: Bosanski Šamac, Derventa, Odžak te Bosanski Brod oko kojeg su se razbuktale oružane borbe.

U Bosanskom Brodu pripadnici srpske paravojne jedinice su nakon Referenduma podigli barikadu koju su pomicali prema mostu na Savi. Dva dana kasnije, 3. marta 1992. godine, blokirali su most praznom cisternom. Na policijsku patrolu koja je pokušala ukloniti barikadu otvorena je vatra, a policajci su na nju uzvratili i uspjeli ukloniti barikadu. Sukob se razbuktao da bi se s manjim ili većim intenzitetom (razmjenjivanje pješačke i artiljerijske paljbe) nastavio do službenog početka rata.

Početak rata

Tokom mjeseca marta 1992. godine rukovodstvo SDS-a završava pripreme za početak rata, pa su tako, tamo gdje SDS nije pobijedio na izborima, formirane tzv. “srpske opštine” kao paralelni organi vlasti, a uz to se vrše se pripreme za izdvajanje srpskih kadrova iz republičkog MUP-a koji su zatim formirali srpski MUP.

Krajem marta mjeseca 1992. godine bilježe se mjestimična puškaranja: 23. marta u Goraždu; 29. marta u Kupresu, Mostaru i Derventi. Početkom aprila 1992. godine sukobi se šire cijelom Bosnom i Hercegovinom.