Veliki pisac naučne fantastike, horora, i misterija, Ray Bradbury preminuo je danas u južnoj Kaliforniji, u 92. godini.
Ray Bradbury (1920-2012)
Ray Bradbury je Sarajevu i Sarajlijama u najtežim danima opsade davali podršku. Ovo je pismo koje uputio u danima kad Vijećnica u plamenu gubila jedno od najvećih bogatstava koje svijet poznaje. Pisanu riječ. Tim povodom Ray Bradbury je napisao: “Dana 26. augusta 1992. godine, temperatura u ovoj zgradi je dostigla i prešla 451 stepen Farenhajta. Milion i po knjiga je pretvoreno u prah. Danima su poluizgoreni listovi knjiga padali po gradu: “Kroz historiju je spaljivanje knjiga bilo predskazanje da nam dolazi nešto opako. Želim gradu i ljudima Sarajeva da se vesele obnovljenoj biblioteci i kolekciji knjiga; Feniksu ustalom iz pepela, dragocjenom prebivalištu umjetnosti, sjećanja i znanja. Nadamo se da će se ljudi sa svih strana ujediniti i dati doprinos toj rekonstrukciji dok biblioteka ne povrati svoju staru slavu.”
Gotovo da nema pisca u dosadašnjoj istoriji naučne fantastike čiji je opus tako jedinstven i izuzetan kao što je to slučaj kod Ray Bradburya. Njegovi počeci su bili tipični za žanrovskog pisca: prošao je fazu fendoma u poznim tinejdžerskim godinama, da bi ubrzo počeo da izdaje vlastiti fanzin Futuria Fantasia, u kome je štampao rane, amaterske storije. Kao i svi pisci naučne fantastike iz tog vremena, želio je objavljivati u Astoundingu, ali njegove priče, koje od početka nisu spadale u ‘hard‘ naučnu fantastiku, nisu bile po ukusu Johna Campbella. Međutim, od 1941. Bradburyja počinje objavljivati drugi magazini, a na njegovo stasavanje kao pisca utiče i Lee Bracket, koja mu otkriva tajne spisateljskog poziva.
Bradbury se ubrzo počinje izdvajati svojim posebnim lirskim izrazom, punim nostalgičnih evokacija i metafora sa sjetnim nabojima. tu nije bilo mnogo mjesta za tehnološki inventar, a odsustvo ovog elementa pružilo je povoda za osporavanje naučno-fantastičnog identiteta Bradberyjevih priča. Nastavlja da objavljuje i uskoro se pojavljuju njegova, kako će se pokazati, najznačajnija djela. Iz tog razdoblja potiču ‘Marsovski ljetopisi’, sjajna mozaička saga o koloniziranju Marsa, koja gotovo da nema dodirnih tačaka sa cjelokupnom SF tradicijom o ovoj planeti. Svakako je najznačajniji roman ‘Fahrenheit 451’, izuzetna antiutopijska parabola o paranoidnom strahu vlasti od knjiga (Francois Truffau 1966. snima istoimeni kultni film baziran na romanu).
‘Ne pokušavam opisati budućnost. Pokušavam je preduprijediti.’
Ne treba zapostaviti i tri zbirke priča u kojima su sakupljena Bradburyjeva najuspelija ostvarenja s kraja četrdesetih i početka pedesetih godina 20. vijeka. Najupečatljivija među zbirkama je ‘Ilustrovani čovjek’, u kojoj se nalazi biserna niska nenadmašnih priča koje otvaraju sasvim nove perspektive ovog žanra: Pustara, Dugotrajna kiša, Nulti čas, Kaleidoskop.
‘Skočite i, dok budete padali, shvatićete kako da raširite krila.’
Nakon 1955. Ray Bradbury objavljuje malo originalnih djela, sastavljajući nove zbirke uglavnom od već objavljenih. napisao je još samo jedan roman – ‘Nešto opako dolazi ovamo’. I pored toga, ostaje ubjedljivo najčešće antologizovan SF pisac, uživajući ugled istančanog stiliste i velikog žanrovskog majstora. Bradburyjeve priče su često ekranizovane i prerađivane u stripovane verzije. Pored proze Ray Bradbury je pisao i filmska scenarija (Moby-Dick), a čuvena je i njegova nagrađivana televizijska serija ‘Pozorište Reja Bredberija’.
Čitajte > Ray Bradbury: ‘Nešto nam se zlo privlači’